sobota, 14 grudnia 2013

"prędzej świnia zobaczy niebo" (cz. 1)

Są takie komiksy, na których wydanie w Polsce praktycznie nie ma szans. Oczywiście wynika to z różnych powodów, część się po prostu zestarzała, inne nie pasują do profilu żadnego wydawnictwa, a jeszcze inne są zbyt wielką niewiadomą żeby ktokolwiek chciał zaryzykować ich publikację.
Jednym z takich "niepasujących" komiksów jest "Tank Girl"



Seria wystartowała w formie "undregroundowej", jako elemet brytyjskiego zina "Atomtan", by od 1988 roku na stałe (czyli do zamknięcia w 1995) zagościć na łamach magazynu "Deadline" i szybko stać się jedną z najbardziej przebojowych postaci brytyjskiej kontrkultury.
Koszulki, plakaty, "badziki" z jej podobizną zalały londyńskie ulice i kluby, co ciekawe, mimo, że główna bohaterka jest heteroseksualna (no dobra, można ją nazwać zoofilem), to wylądowała na sztandarach środowisk LGBT, stając się symbolem protestów przeciwko działaniom Margaret Thatcher przy wprowadzaniu "Klauzuli 28", a w klubach przez długi czas używano określenia "Tank Girl nights" jako synonimu "lesbian party".


Wróćmy jednak do samego komiksu. Początkowe założenia "głównej osi fabuły" są genialnie pojemne w swojej prostocie, scenarzysta Alan Martin osadził historię w postapokaliptycznej Australii (nawiązując do "Mad Maxa"), a odpowiedzialny za warstwę wizualną Jamie Hewlett wykreował kompletną wizję świata, postaci, sprzętu i ubrań, mieszając motywy aborygeńskie, punkowe, flower power, steampunka i rodzącej się właśnie na brytyjskich wyspach subkultury techno.




Taka wybuchowa mieszanka musiała wypalić i tak też się stało. Wydawaniem zbiorczych przygód "Tank Girl" zajęło się największe brytyjskie wydawnictwo Penguin Books, bardzo szybko pojawiły sie też publikacje w Hiszpanii, Włoszech, krajach skandynawskich, a także w Argentynie, Brazylii i Japonii.



Starania o prawa publikacji w USA podjęło kilka wydawnictw i ostatecznie wygrało Dark Horse, które opublikowało w zeszytach trzy pierwsze serie (ten etap cyklu "Tank Girl" przypomina swobodną jazdę bez trzymanki, każdy zeszyt to właściwie antologia krótkich form, publikowanych regularnie w "Deadline", a jedynym kluczem jest tutaj chronologia publikacji)







Taka spontaniczna (i moim zdanem najciekawsza) forma, oparta na krótkich epizodach, trwa do 1995 roku, upada magazyn "Deadline", rusza za to produkcja filmu, z Lori Petty, Naomi Watts, Ice-T (i drugoplanowo pojawiającym się Iggy Popem).




Niestety Alan Martin coraz bardziej odlatuje w kierunku "eksperymentów" przeprowadzanych z przyjaciółmi z hipisowskiej komuny i chyba dlatego Jamie Hewlett podejmuje współpracę przy kolejnej odsłonie komiksu z Peterem Milliganem, tym razem powstaje zwarta opowieść (Milligan mówi o inspiracji "Odyseją" Homera i "Ulisseem" Joyce'a), w pełnym kolorze i okładkami Briana Bollanda, której publikacji podejmuje się DC Vertigo.






Zmęczenie materiału daje jednak o sobie znać, Hewlett rezygnuje z rysowania kolejnej serii i komiks "Tank Girl: Apocalypse" zostaje zrealizowany przez duet Alan Grant/Philip Bond.
Trzeba tutaj nadmienić, że zarówno Alan Martin jak i Jamie Hewlett zachowali kontrolę nad postacią, a przy okazji bardzo bezkonfliktowo zarządzają prawami autorskimi. Hewlett skoncentrował się na realizacji projektu "Gorillaz" (który przynosi mu chyba więcej satysfakcji, a przy okazji niewątpliwie dużo więcej kasy i popularności), Martin powrócił do "Tank Girl" w 2007 roku, publikując na łamach wydawnictwa IDW miniserie i one-shoty min. z takimi tuzami jak Mike McMahon czy Ashley Wood.



Seria straciła wprawdzie swoją spontaniczną żywiołowość, wciąż jednak dostarcza sporo zabawy zarówno twórcom jak i gronu wiernych czytelników. IDW regularnie publikuje nowe komiksy z cyklu, a Titan Books wznawia (w zbiorczych wydaniach) wczesne prace Hewletta i Martina, uzupełniając je nowymi grafikami tego pierwszego.


piątek, 13 grudnia 2013

O komiksie w filmie (tyle, że trochę inaczej)

Pamiętam jak nastoletnim pacholęciem będąc, zobaczyłem pierwszy raz "Zawodowca" ("Le Professionnel) Georgesa Lautnera. Ten, zrealizowany w 1981 roku, francuski film, miał w sobie wszystko żeby uwieść mój młodzieńczy umysł i do dziś (przyznaję, że również ze względów nostalgicznych) znajduje się bardzo wysoko w osobistym rankingu "the best of".
Genialny, nominowany (zasłużenie) do nagrody Cezara utwór "Chi Mai" Ennio Morricone,


który, jak się później dowiedziałem, został oryginalnie skomponowany do filmu "Maddalena" Jerzego Kawalerowicza.
Do tego przebojowo skonstruowana fabuła, czyli wątek sensacyjny polany scenami walki (zestarzały się straszliwie), odrobiną erotyki (dziś lekko zabawnej) i wsparty sporą dawką humoru (nadal bawi).
Świetna (chociaż klasyczna) pierwszoplanowa rola Jeana-Paula Belmondo (w scenach kaskaderskich brał udział osobiście, bez dublera), niesamowity Robert Hossein jako lekko psychopatyczny, rysujący coś w swoim szkicowniku w chwilach najwyższej koncentracji, komisarz Rosen i ciekawa kreacja Michela Beaune jako kapitana Valeras.
Wiele lat i oglądnięć później odkryłem, że to właśnie scena rozgrywająca w domu tego ostatniego, intryguje coraz bardziej mój "geekowski" umysł.
Bo kapitan (francuskiego wywiadu) Valeras, to po służbie wyrafinowany kolekcjoner, jego zbiory to przede wszystkim drogocenna (już wówczas), licząca od 100 do 150 sztuk, kolekcja japońskich robotów-zabawek (Belmondo rzuca w pewnym momencie nieczytelny w naszych zunifikowanych czasach tekst, o tym jak to niemieckie baterie nigdy nie pasują do japońskich robotów). Jednak to nie wyeksponowane na pierwszym planie roboty są najciekawsze, ale to co wisi w tle, na wszystkich ścianach.
Jakiś czas temu, nie mając jeszcze kopii filmu, zacząłem instynktownie grzebać po forach, okazało się, że francuscy komiksiarze namierzyli dwie plansze, które Philippe Druillet stworzył do swojego  komiksu "Gail" (z cyklu "Lone Sloane") inspirując się "Wyspą umarłych" Arnolda Bocklina.




Ostatni zakupiłem w końcu film na DVD, znalazłem chwilę czasu i mając wskazówkę odnośnie autora plansz, pogrzebałem trochę (w pamięci i na sieci) i wygrzebałem kolejne "elementy filmowej scenografii" (oczywiście również autorstwa Druilleta).
Czyli plansze z "Salammbo":






Ciekaw jestem czy oryginały zostały wypożyczone do filmu, czy może scenę kręcono w autentycznym mieszkaniu jakiegoś kolekcjonera? Wiem jedynie, że kilka lat temu te plansze pojawiły się w sprzedaży i solidnie wydrenowały czyjś portfel (obie plansze z "Gail" poszły prawdopodobnie za 40 000 EUR każda, portale aukcyjne podają aktualną estymację w przedziale 40-60 tyś.).
Gdybym swego czasu posłuchał starszych i mądrzejszych kolegów, to miałbym teraz oba albumy na półce i dawno temu rozpoznałbym je w filmie. Zamiast tego kupowałem nowsze albumy Druilleta, odkładając zakup "Gail" i "Salammbo" na później. Trudno, przynajmniej teraz mam mocniejszą motywację, żeby je w końcu nabyć.
Swoją drogą zabawne, że to plansze w wykonaniu Druilleta, a nie Moebiusa (który przecież wielbił Belmondo przy każdej okazji), pojawiły się w tym filmie. Czyżby efekt ówczesnej konkurencji między tymi twórcami? (Moebius podobno zdecydował się ostatecznie na wyjazd do Hollywood i pracę przy "Alienie", dopiero kiedy usłyszał, że taką samą propozycję dostał Druillet).

poniedziałek, 9 grudnia 2013

"Selfie" z ręki na koniec roku


"Fejsbukowy matrix" kreuje mi jakąś alternatywną rzeczywistość, pozwolę sobie zatem tutaj zanotować co wymęczyłem w tym roku, szczególnie, że w niektórych przypadkach brak egzemplarzy autorskich czy ulotność zdarzeń, doprowadzą za chwilę do sytuacji, w której sam zapomnę co, gdzie, jak i kiedy.
Zapuściłem "trochę" blogosferę, nagadałem za to sporo głupot min. na Wrocławskich Dniach Fantastyki i warsztatach w ramach "Miasta Komiksów" w Stalowej Woli, za co szczerze przepraszam uczestników obu imprez.
Jak nigdy wcześniej nabazgrałem kilka kolorowych okładek, o dziwo nie do moich komiksów.
"Fest" jako antologia chyba "dał radę"


szczególnie, że wyszedł trochę z getta i pojawił się min. na wystawie "Węgiel BOOM!"


i zagościł na łamach "Ultramaryny".

Nie omieszkałem też skorzystać z okazji i narysowałem (w końcu) kapitana Żbika dla "Zeszytów Komiksowych".

 
Do tego kilka komiksowych szorciaków (łowcom ciekawostek mogę sprzedać info, że oba moje komiksy z "Zeszytów" dzieli 17 lat, a łączy to, że są jedynymi zrealizowanymi fragmentami większego projektu, do którego już raczej nie wrócę), i parę mniej lub bardziej sensownych tekstów (ostatnio w listopadowym numerze miesięcznika "Znak", w którym niestety musiałem sporo wyciąć żeby się zmieścić w narzuconych 15 tyś. znaków (i tak byłem wredny i wcisnąłem 17 tyś. )).
Do tego dochodzi pół nowej części z cyklu "Fastnachtspiel" i 1/3 albumu o Bellmerze.
Niby niewiele, ale równocześnie wystarczająco, żeby mieć co robić w ramach postanowień noworocznych.
A bloga oczywiście odkurzę, już za chwilę, jak tylko się trochę ogarnę.

wtorek, 15 października 2013

Druga stówa


Sporo z tych komiksów mógłbym swobodnie zamienić  z komiksami z pierwszej setki, część została opublikowana już po pierwszym rankingu, niektóre pojawiły się tutaj ze względów sentymentalnych, inne dlatego, bo po prostu uważam, że są dobre (chociaż, subiektywnie rzecz biorąc, nie są w moim guście). Jest to co jest, może kiedyś to bardziej szczegółowo ogarnę. A na razie, się Państwo częstują:
1.       „566 kadrów” (D.Wojda)
2.       „Alicja” (J.Szyłak, M.Skutnik)
3.       „Alicja po drugiej stronie lustra” (J.Szyłak, J.Gach)
4.       „Alicja w krainie czarów” (J.Szyłak, S.Jezierski)
5.       „Alveum” (W.Stefaniec)
6.       „Alma” (M.Gałek, M.Zabdyr)
7.       „A niech cię, Tesla!” (J.Świdziński)
8.       „Aptekarz w getcie krakowskim” (T.Bereźnicki)
9.       „Bajki dla dorosłych” (J.Christa)
10.   „Benedykt Dampc” (J.Szyłak, M.Pałka, R.Służały…)
11.   „Bez końca” (R.Lipczyński, P.Garwol)
12.   „Biały Orzeł” (M.Kmiołek, A.Kmiołek,
13.   „Biegun” (T.Piątkowski, J.Gach)
14.   „Bionik Jaga” (Karmowski, Roczek)
15.   „Chwila jak płomień” (R.Lipczyński, P.Garwol)
16.   „Czarna róża” (S.Weinfeld, J.Wróblewski)
17.   „Czerwony pingwin musi umrzeć!” (M.Śledziński)
18.   „Człowiek parówka” (M.Lachowicz)
19.   „Dogmat” (Ł.Chmielewski, P.Białczak)
20.   „Druga Liga” (J.Szyłak, M.Zawadzki)
21.   „Dwie podróże Guliwera” (P.Pawlak, G.Muldyński)
22.   „Ester i Klemens” (J.Rebelka)
23.   “Figurki z Tilos” (S.Weinfeld, J.Wróblewski)
24.   “Fugazi Music Club” (M.Podolec)
25.   “GENERATOR 1000” (M.Rzecznik)
26.   “Grand banda” (M.Lachowicz)
27.   “Gucek I Roch” (M.Kołodziejczyk, J.Christa)
28.   „Gwidon” (S.Kiełbus)
29.   „HMMARLOWE i niedole Julitty” (P.Surma)
30.   „Infamis” (P.Zych)
31.   „It's Not About That” (B.Sztybor, P.Nowacki)
32.   “Jan Hardy” (J.Kijuc)
33.   “Jeż Jerzy” (R.Skarżycki, T.Leśniak)
34.   „Josephine” (C. Weatherspoon)
35.   „Jutro będzie futro” (J.Karpowicz)
36.   „Korfanty” (S.Zajączkowski, K.Wyrzykowski)
37.   „Ksionz” (D.Szcześniak, M.Rustecki)
38.   "Byle do piątku trzynastego" (B.Sztybor, P.Nowacki)
39.   „Legendarna historia Polski” (różni)
40.   „Likwidator” (R.Dąbrowski)
41.   „Lublin.Location.2.0” (M.Pałka)
42.   „Ludzie, którzy nie brudzą sobie rąk” (W.Stefaniec)
43.   „Lux in tenebris: Romowe” (S.Zajączkowski, H.Czajkowski)
44.   „Łupaszka. 1939 r.” (S.Zajączkowski, K.Wyrzykowski)
45.   „Maczużnik” (M.Rzecznik, D.Gutowski)
46.   „Misja” (A.Madej)
47.   „Moe” (P.Nowacki)
48.   „Monte Cassino” (Z.Tomecki, G.Becla)
49.   “Multikierunkowcy” (P.Szreniawski, J.Kozłowski)
50.   „Nadzwyczajni” (D.Wojda, K.Ostrowski)
51.   „Najdłuższa podróż” (R.Asars, G.Rosiński)
52.   „Nieznany Geniusz” (M.Tkacz, A.Piksa)
53.   „Noir” (Ł.Bogacz, W.Stefaniec)
54.   „Ocaleni” (T.Bereźnicki)
55.   „Opowieści nie z tej ziemi” (S.Weinfeld, W.Parzydło)
56.   „Pilot śmigłowca” (różni)
57.   „Planeta robotów” (M.Parowski, J.Skrzydlewski)
58.   „Polonia Restituta: Cena Wolności” (J.Marski, J.Wróblewski)
59.   „Porady Praktycznego Pana” (T.Baranowski)
60.   „Postapo” (D.Gizicki, K.Małecki)
61.   „Przebudzone legendy” (M.Święcki)
62.   „Przygody Nikogo” (M.Tkacz)
63.   „Przygody Stanisława z Łodzi” (M.Raczkowski)
64.   „Psychopoland” (Chmielu, P.Białczak)
65.   „Ratman” (G.Janusz, T.Niewiadomski)
66.   „Ryjówka przeznaczenia” (T.Samojlik)
67.   „Siedem tygodni” (J.Misiak)
68.   „S/N” (M.Rzecznik)
69.   „Skąd się bierze woda sodowa” (T.Baranowski)
70.   „Sprane dżinsy i sztama” (J.Płóciennik, P.Płóciennik)
71.   „Statek Namiętności” (gdi, Au)
72.   „Szybki Lester” (M.Jałoszyński, M.Lasota, A.H.Szymborska)
73.   „Sztukmistrz z Lublina?” (M.Pałka)
74.   „Ślad wiedzie w przeszłość” (Chmielewski, J.Wróblewski)
75.   „Tajemnice DAG Fabrik” (M.Jasiński, J.Michalski)
76.   „Tajemnica kipu” (Dobrzyńska, M.Szyszko)
77.   „Tajfun” (T.Raczkiewicz)
78.   „Tej nocy dzika paprotka” (M.Sowa, B.Kołomycka)
79.   „Tetrastych” (M.Skutnik)
80.   „To doprawdy kiepska sprawa kiedy bestia się pojawia” (A.Barnowska, T.Baranowski)
81.   „Tymek i Mistrz” (R.Skarżycki, T.Leśniak)
82.   „Uowca” (Ł.Muniowski, A.H.Szymborska)
83.   "Vahanara" (M.Derbień, J.Wróblewski)
84.   „Veronique” (P.Szreniawski, Otusiunio)
85.   „Waciane Kafliki Żyttu” (D.Szcześniak, M.Pałka)
86.   „Wilcze tropy” (S.Zajączkowski, K.Wyrzykowski)
87.   „W imieniu Polski Walczącej” (S.Zajączkowski, K.Wyrzykowski)
88.   "Wywiadowca XX wieku” (B.Sokalówna, J.Uśpieński, J.Wróblewski)
89.   „Wyznania Właściciela Kantoru” (J.Szyłak, M.Skutnik)
90.   „Wyzwolenie? 1945” (S.Zajączkowski, K.Wyrzykowski)
91.   „Yoel: Święty Smok i Jerzy” (K.Kalinowski)
92.   „Yorgi” (D.Rzontkowski, J.Ozga)
93.   „Zaczarowana Altana” (E.Karska, S.Kiełbus)
94.   „Zagadka Metropolii” (M.Piotrowski, J.Michalski)
95.   „Zamach na prezydenta” (S.Lewandowski)
96.   „Zesłańcy” (A.Banach, J.Wróblewski)
97.   „Ziarnko Prawdy” (J.Szyłak, H.Ronek)
98.   „Zło” (Z.Tomecki, G.Becla)
99.   „Znamy się tylko z widzenia” (M.Zabłocka)
100.                       „Żubr Żorż” (T.Samojlik)


wtorek, 30 lipca 2013

Komiksowe Muzeum Kaji Saudka





Kaja (Karel) Saudek urodził się w 1935 roku (podobnie jak jego brat-bliźniak Jan), dzieciństwo spędził jako „pensjonariusz” w jednym z NIEMIECKICH obozów koncentracyjnych, po zakończeniu wojny, wraz z ojcem i bratem, wrócił do Pragi (większość jego rodziny zginęła w Terezinie), na początku lat 50-tych zatrudnił się w Studiu Filmowym Barrandov. W 1966 Milos Macourek zaprosił go do wykonania rysunków do filmu „Kto chce zabić Jessii?” i od tego momentu Saudek stał się najbardziej znanym i popularnym twórcą komiksów w Czechosłowacji (w ramach filmu powstało sześć stron komiksu).
Opublikował multum krótkich komiksów dla magazynów młodzieżowych (min. „Student”, „Pop Music Expres” i „Mladý svět” ), jednak w 1979 roku Czechosłowacka cenzura wydała decyzję o zakazie publikacji jego komiksów, od tego momentu, aż do upadku „komuny”, większość jego prac była drukowana przez Czechosłowackie Stowarzyszenie Speleologiczne jako wydawnictwa klubowe.




W Polsce znany jest przede wszystkim z dwóch krótkich form zrealizowanych dla magazynu „Relax” („Zamach” i „Piętnaście istnień”, co ciekawe, ten drugi komiks nigdy nie został opublikowany w  Czechach), w 2000 roku, w magazynie „AQQ” pojawił się jeszcze dwustronicowy „Makropulos 27”.




Od lat 90-tych część komiksów pojawiła się w wydaniach albumowych, jednak choroba alkoholowa znacząco ograniczyła jego aktywność zawodową. W 2006 roku, w wyniku wypadku, zapadł w śpiączkę i do dziś leży, w stanie wegetatywnym, w jednym z praskich szpitali.














W naszym kraju mieliśmy okazję oglądać kilka wystaw Saudka, min. malarstwa (na jednym z MFK w Łodzi), w 2008 w Opolu, czy ostatnio (w 2011) retrospektywna wystawa w warszawskiej galerii Nizio.













Pod koniec 2011 w Pradze otwarto „Comics Museum Kaji Saudka”








Podsumowanie czasu pandemii (2021)

Kolejny rok czasu apokalipsy nie wnosi większych zmian w strukturze wydawniczej na naszym rynku. Łączna ilość komiksów wydanych w kraju to 1...